واقفان:
همان گونه که در تاریخچۀ موقوفات توضیح داده شد،اکثر قریب به اتفاق موقوفات آستانۀ مقدّسه،در قرون گذشته وقف شده،لذا مناسب است واقفان را به دو دسته تقسیم کرده و معرفی نمائیم.
الف) واقفان قدیم :
۱ـ سیّد شرف الدّین حسین (قرن هشتم هـ .ق)
واقفِ بخشی از مزرعۀ ایرین
واقف بخشی از مزرعۀ آبه (ده خیر)
واقف مزرعۀ شرقی معروف به شاهی
واقف مزرعۀ هوسنه بهنام ری
واقف بخشی از مزرعۀ علائین
۲ـ خواجه امیرقباد (احتمالاً قرن هشتم هـ .ق)
واقف بخشی از مزرعۀ مافتان (مافتون)
واقف بخشی از مزرعۀ بی بی مریم
۳ـ امیر فولاد قبا بیک (قرن هشتم هـ .ق)
واقف بخشی از مزرعۀ مافتان (مافتون)
واقف بخشی از مزرعۀ بندکردان شهریار
۴ـ کیا ابوالقاسم بن کیا جمال الدّین طهرانی (قرن هشتم هـ .ق)
واقف بخشی از مزرعۀ ایرین
۵ـ میرغیاث الدّین محمود میرکمال (قرن نهم هـ .ق)
واقف بخشی از مزرعۀ سیّد عبدالله ابیض
۶ـ نوّاب خلیفۀ شاه قلی مُهردار (قرن دهم هـ .ق)
واقف مزرعۀ استروهه
۷ـ نوّاب حسین خان روملو (قرن دهم هـ .ق)
واقف باغچۀ وسفنارد
۸ ـ غازی خان تکلو (قرن دهم هـ .ق)
واقف مزرعۀ جلال آباد
۹ـ زینب سلطان بیگم (قرن یازدهم هـ .ق)
واقف بخشی از مزرعۀ خورازیل (خلازیر)
۱۰ـ شاه عباس اول (۹۹۶-۱۰۳۸ هـ .ق)
واقف مرد آباد
واقف کارونسرای معروف به شاه عبّاسی
۱۱ـ میرنظام الدّین علی شاه دوم
واقف دکاکین جنب مدرسه
واقف آب انبار متولّی
۱۲ـ امیرسلیمان خان قاجار (قرن دوازدهم هـ .ق)
واقف بخشی از قنات فیروزآباد یا مقصود آباد
۱۳ـ میرزا شفیع بندپئی مازندرانی اصفهانی الاصل ( قرن سیزدهم هـ .ق)
واقف قنات مهدی آباد
۱۴ـ پیرعلی (شناخته شده نیست)
واقف مزرعۀ عین آباد
۱۵ـ طغرل (شناخته شده نیست)
واقف مبارک آباد ( معروف به خیرآباد)
*محل فعلی مضجع شریف حضرت عبدالعظیم علیه السّلام
۱۶ـ دُرسلطان بنت علی (شناخته شده نیست)
۱۷ـ شاه طهماسب اول صفوی (۹۳۰- ۹۸۴ هـ .ق)
واقف مزرعۀ الیمان
واقف ۲۴ باب منزل نزدیک حرم مطهر برای اقامت زائران
واقف ۲۴ باب دکان نزدیک حرم مطهر برای رفع حوائج زائران
واقف مزرعۀ برسنین
واقف مزرعۀ عماد آور
واقف مزرعۀ چال ماهیان
واقف مزرعۀ بهشتی
واقف مزرعۀ ترسن آباد
واقف مزرعۀ یورت
۱۸ـ کلب علی آقا خواجه (شوال ۱۲۶۴ هـ .ق)
واقف شش دانگ قریۀ محمود آباد در بلوک غار ری
۱۹ـ میرزا محمّد رضا وزیر (ربیع الاول ۱۲۸۸ هـ .ق)
واقف شش دانگ قریۀ حسین آباد، سه دانگ حمام آقازمان، سه دانگ حمام احداثی متصل به عمارتِ واقف و سه دانگ طاحونات واقع در قریۀ دلبران کردستان
* ده تومان از محل درآمد موقوفات فوق به آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام اختصاص یافته است.
۲۰ـ محمّد ابراهیم امین السلطان (ربیع الاول ۱۲۹۶ هـ .ق)
واقف اعیانِ مدرسۀ دارالشفاء امینیه درجوار حرم مطهر
۲۱ـ سیّد هدایت الله متولّی باشی (ربیع الاول ۱۳۳۴هـ .ق)
واقف شش دانگِ پنج باب دکّان در راستۀ بازار حضرتی
۲۲ـ میرزا حاجی آقا علاّف بارفروش (رجب۱۳۴۲ هـ .ق)
واقف شش دانگ چهارباب دکان در زاویۀ مقدّسه
۲۳ـ مهدی خان نایب (شعبان ۱۳۴۶ هـ .ق)
واقف سه دانگ باغ معروف به باغ کربلایی و شش ساعت آب قنات اکبرآباد در زاویۀ مقدّسه
۲۴ـ محمّد میمند (۱۳۳۹/۱/۲۹ هـ .ش)
واقف شش دانگ یک عمارت در پشت صحن امامزاده حمزه علیه السّلام
۲۵ـ زهرا کمالی فرد آزاد (۱۳۵۵/۵/۲۶هـ .ش)
واقف شش دانگِ یک باب خانه به پلاک ثبتی ۷۶۶ بخش ۱۲ تهران
ب) واقفان جدید (پس از پیروزی انقلاب اسلامی):
۱ـ اشرف خاک اصلی (۱۳۷۸/۴/۲۱هـ .ق)
صلح عمری* شش دانگِ یک قطعه زمین به مساحت ۱۴۰متر با ساختمان مربوط
*تعریف صلح عمری: معنای این نوع صلح عبارتست از این که مالکِ ملک معیّنی، با تنظیم سند«صلح عمری» ملک را به نام متصالح منتقل می نماید. امّا با قید این شرط که تا زمانی که مصالح در قید حیات است، حق استفاده از ملک و منافع مورد صلح را برای خود محفوظ نگه می دارد.
۲ـ فاطمۀ اعتمادی (۱۳۸۱/۱۲/۲۷ هـ .ش)
واقف سه دانگ مشاع از یک باب خانه به پلاک ثبتی ۱۲۲۶ بخش ۱۲ تهران
۳ـ ملوک صادقی (۱۳۸۲/۷/۲۹ هـ .ش)
واقف سه دانگ مشاع از یک باب خانه به پلاک ثبتی ۱۲۲ فرعی از ۱۱۲ اصلی بخش ۱۲ تهران
۴ـ منوچهر قیسی (۱۳۸۳/۹/۲۸ هـ .ش)
واقف شش دانگ یک واحد آپارتمان به پلاک ثبتی ۲۱۵۱۲ فرعی از ۱۲۴ اصلی بخش ۱۲تهران
۵ـ محمدعلی تیموری (۱۳۸۵/۶/۲۰هـ .ش)
واقف شش دانگ از یک باب خانه در قرچک ورامین
واقف ۸۲۳، ۲۸ سهم از سهام شرکت کف (سهامی عام)
۶ـ سلطان جعفری طحان زواره (۱۳۸۶/۱۲/۲۷ هـ .ش)
واقف شش دانگ یک باب خانه به پلاک ثبتی ۲۲/۳۶۳ بخش ۷ تهران
۷ـ فاطمه غیره دوست (۱۳۸۹/۸/۲۴هـ .ش)
صلح عمری شش دانگ یک باب خانه به پلاک ثبتی ۱۵۵۵ بخش ۶ تهران
۸ ـ غلامرضا طاهر آبادی (۱۳۹۲/۴/۲۴ هـ .ش)
واقف شش دانگ یک واحد آپارتمان به پلاک ثبتی ۶۵۲۱ فرعی از ۱۱۴ اصلی بخش ۱۲ تهران
۹ـ سیّد محمّد حسین جاسبی (۱۳۹۴/۱۲/۱۹ هـ . ش)
واقف شش دانگ یک واحد آپارتمان به پلاک ثبتی ۲۰۵۷ فرعی اصلی از ۵ اصلی بخش ۱۰ تهران
توضیح: در تاریخچۀ موقوفات ذکر کردیم که ازموقوفات مذکور در گزارشات تاریخی، صرفاً ۱۰ عنوان موقوفه در حال حاضر در تصرف آستانه است (مراجعه شود به توضیحات بخش پایانی تاریخچۀ موقوفات آستان مقدّس).
منابع :
۱ـ تاریخ آستانۀ ری، تألیف عبدالله عقیلی، انتشارات دارالحدیث، سال ۱۳۸۰
۲ـ آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السّلام در گذشته و حال، تألیف اصغر قائدان، انتشارات دارالحدیث، سال ۱۳۸۲
۳ـ اسناد موقوفات زاویۀ مقدّسۀ حضرت عبدالعظیم علیه السّلام، تألیف ادارۀ کل موقوفات و مستغلات معاونت هماهنگی آستان، ناشر آستان مقدّس، سال ۱۳۹۵
