بنیاد فرهنگی البرز

«وقف» تجلّی حیات جاوید است. بویژه در عرصه فرهنگ و دانش که حیات اجتماع را پاسدار است.
«وقف» تجلی عشق است و تعلق خاطر به «او»، وقف یکی از ارزشهای آرمانی انسان است، ارزشی که استمرار و دوام خود را ضمانت می‌کند. ارزشهای آرمانی در شرایط و وضعیتهای متفاوت، به صور و انحاء مختلف ظهور می‌یابند.
جوهره اجتماعی حرکت انسان را می‌توان در «آرمانهای» او جستجو کرد.
به دیگر سخن خمیره آفرینش انسان با آرمانها و آرزوهای بزرگ عجین شده است. واقفین کسانی هستند که جوهره خود را یافته‌اند و با عمل خود به ندای روح بلند خویش پاسخ داده‌اند.
فصلنامه «میراث جاویدان» هر از گاهی «راهنمای وقف» را به خوانندگان عزیز تقدیم می‌کند و آنان را نیز برای همکاری با این بخش به یاری می‌طلبد.
بنیاد فرهنگی البرز در 27 اسفندماه 1342 با سرمایه آقای حسینعلی البرز در تهران تشکیل شد. هدف این بنیاد خیریه اشاعه فرهنگ اسلامی، از طریق اعطای وام و کمک‌هزینه دانشجویی و اهداء جوایزی با عنوان «جوایز حسن تحصیل» به دانش‌آموزان و دانشجویان ممتاز بود.
در سال 1358 آقای حسینعلی البرز طی نامه‌ای از کانادا به حضرت امام خمینی (ره)، از ایشان استدعا کرد که تولیت موقوفات بنیاد را قبول فرمایند.
حسب دستور حضرت امام ذیل نامه مذکور به سازمان اوقاف و امور خیریه، گزارشی از فعالیتهای بنیاد از بدو تأسیس، اهداف و احراز عمل به نیت واقف تهیه و تقدیم شد.
از سال 1359 بنیاد فرهنگی البرز تحت نظارت هیأت امنای منتخب سازمان اوقاف، فعالیتهای خود را پی گرفت.
بنیاد فرهنگی البرز، قبل از انقلاب اسلامی، دارای 4 باب ساختمان بود که 2 باب آن نیمه‌ویران بود و به کار نمی‌آمد.
سارمان اوقاف از سال 1360 به احیا و بازسازی موقوفات بنیاد پرداخت و آقای حسینعلی البرز پس از آنکه از احیا و بازسازی موقوفات و تعیین هیأت امنا و اقداماتی که برابر اساسنامه باید به عمل می‌آمد واقف و آگاه گردید طی نامه‌ای به هیئت امنای بنیاد با ذکر انگیزه و هدف از تأسیس و علاقمندی ایشان در ابقاء و پایداری بنیاد، یک دستگاه ساختمان ملک شخصی خود واقع در خیابان فلسطین تهران را که زمینی به مساحت 800 متر مربع بود به بنیاد فرهنگی البرز اهداء نمود که با توجه به کلنگی بودن ساختمان نسبت به بازسازی آن اقدام و هم‌اکنون دارای 6 دستگاه آپارتمان 6 باب مغازه و زیرزمین در 4 طبقه می‌باشد.
 

موقوفات بنیاد فرهنگی البرز

در حال حاضر این بنیاد دارای 12رقبه وقفی است که مشخّصات آنها عبارت‌اند از:
واحد شماره 1: واقع در خیابان لاله‌زار ـ چهارراه مهنا در پنج طبقه. دفتر مرکزی بنیاد نیز در این ساختمان واقع شده است. واحدهای تجاری این ساختمان در اجاره صنوف مختلف است.
واحد شماره 2: ساختمان تجاری ـ محل هتل ایرانشهر در تهران.
واحد شماره 3: مجتمع تجاری در 6 طبقه واقع در خیابان لاله‌زارنو.
واحد شماره 4: واحد تجاری واقع در خیابان قلهک.
واحد شماره 5: مدرسه راهنمایی آیت‌اللّه‌ شیخ جعفر شوشتری واقع در منطقه «کیان‌آباد» شهرستان اهواز.
واحد شماره 6: مدرسه راهنمایی حضرت سجاد (ع) واقع در منطقه «زیتون کارگری» شهرستان اهواز، این دو مدرسه در زمان جنگ با موافقت هیأت‌امنا و نظارت فنی سازمان توسعه و تجهیز مدارس ساخته شد و در اختیار اداره آموزش و پرورش شهرستان اهواز قرار گرفت.
واحد شماره 7: ساختمان مسکونی تجاری در اجاره مستأجران واقع در خیابان فلسطین.
واحد شماره 8: مدرسه راهنمایی «آیت‌اللّه‌ طالقانی». این مدرسه مجهز به 21 باب کلاس، آزمایشگاه و چند تالار اجتماعات است و در اختیار منطقه 3 آموزش و پرورش تهران قرار گرفته است.
واحد شماره 9: یک باب دبستان واقع در روستای «خورزن» از توابع شهرستان خمین، این دبستان در اختیار اداره آموزش و پرورش شهرستان خمین قرار داد.
واحد شماره 10: مجتمع آموزشی شامل دبستان، مدرسه راهنمایی، دبیرستان به مساحت 31 هزار متر مربع واقع در شهرستان آشتیان. عملیات ساختمانی این واحد از سال 1371 شروع شده و شامل غذاخوری، خوابگاه دانش‌آموزان و آزمایشگاه خواهد بود.
واحد شماره 11: ساختمان تجاری واقع در خیابان منوچهری تهران مشتمل بر 8 دستگاه آپارتمان.
واحد شماره 12: واقع در اراضی «آسیاب کهک» از موقوفات نوش‌آفرین خانم.
اراضی «آسیاب کهک» موقوفه آموزشی است که عرصه آن در زمره موقوفه نوش‌آفرین خانم بوده و اعیان آن در اجاره بنیاد البرز است. بنیاد فرهنگی البرز در این اراضی یک مدرسه راهنمایی در 4 طبقه دارای 16 باب کلاس، محل امتحانات، کارگاه و آزمایشگاه احداث کرده است. این مدرسه در اختیار منطقه 2 آموزش و پرورش قرار گرفته است.
بنیاد فرهنگی البرز از درآمدهای حاصل از واحدهای تجاری خود، به دانشجویان دانشگاهها نیز وام تحصیلی پرداخت می‌کند. تا پایان خردادماه سال 1372، حدود 2658 دانشجو از وام تحصیلی بنیاد استفاده کرده‌اند.
وام تحصیلی به مبلغ 200000 ریال در 20 قسط مساوی پرداخت می‌شود.
بنیاد هر ساله طی مراسم ویژه‌ای جوایزی را به دانش‌آموزان و دانشجویان ممتاز در مقاطع مختلف تحصیلی که از دانشگاهها و مراکز آموزشی معرفی می‌شوند، اهدا می‌کند.
همچنین بر اساس اهداف و اساسنامه این بنیاد اقداماتی در زمینه انتشار کتب علمی و دینی و تهیه کتاب برای کتابخانه‌های مراکز علمی و دینی صورت گرفته است. ذیلاً به برخی از خدمات فرهنگی این بنیاد اشاره می‌کنیم:
1 ـ اعطای جوایز برگزاری مسابقات علمی سالگرد شهادت استاد مرتضی مطهری از طریق مدرسه عالی شهید مطهری.
2 ـ اهـدای کتاب بـه کتابخانه بنیاد دائرة‌الـمعارف بزرگ اسلامی.
3 ـ اهدای قرآن مجید و کتب مختلف مذهبی و علمی و کیف جای نوار قرآن و کیف جای مداد و ماشین‌حساب و ساعت رومیزی و چادر نماز و جوایز دیگر به نهادها، مناطق جنگی، مدارس، مساجد، دانشگاه علم وصنعت ایران و دانشکده علوم تربیتی و دانش‌آموزان ممتاز.
4 ـ خرید 500 دوره کتاب تفسیر المیزان نوشته مرحوم آیت‌اللّه‌ علامه طباطبائی جهت اهدا به کتابخانه‌های عمومی داخل کشور.
5 ـ چاپ تعداد 20000 جلد کتاب معاد نوشته حجت‌الاسلام آقای محسن قرائتی با جلد زرکوب و پرداخت 50 درصد هزینه چاپ آن توسط بنیاد به سود خریداران، تا کتاب مزبور به بهای نصف قیمت در دسترس علاقمندان قرار گیرد.
6 ـ چاپ تعداد 2000 جلد کتاب ارث از نظر اسلام نوشته مرحوم حضرت آیت‌اللّه‌ محمدباقر آشتیانی.
7 ـ کمک به انتشار مجله آینده‌سازان ارگان اتحادیه انجمنهای اسلامی دانش‌آموزان و مجله پیوند ارگان انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش.
8 ـ کمک به مدارس و مرکز تربیت معلم شهید چمران.
9 ـ پرداخت بورس تحصیلی و جایزه به دانش‌آموزان برنده مسابقات ریاضی و ادبیات فارسی سراسر کشور معرفی شده از سوی دفتر تحقیقات و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش.
10 ـ پرداخت وام به فرهنگیان از طریق انجمن اسلامی معلمان و مؤلفین کتاب و دانشجویان دانشگاهها.
11 ـ پرداخت وام جهت کمک به انتشار آثار علمی و فرهنگی ومذهبی به نهادها.
12 ـ پرداخت وام به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان جهت انتشار کتاب «حماسه ایمان» و...
ضمنا جالب است بدانید که موقوفات گسترده البرز با 27091 مترمربع زیربنای ساختمانهای آن و 242 نفر مستأجر، تنها توسّط سه نفر اعضاء هیئت‌امنا و 8 نفر کادر اجرائی (شامل 3 نفر کارمند اداری و 5 نفر نگهبان) اداره می‌شود و تاکنون با حداقل نیرو، بیشترین بازدهی فرهنگی و خدماتی را داشته است.
در خاتمه با آرزوی طول عمر برای واقف محترم و توفیق خدمتگزاری برای هیأت‌امنا و دست‌اندرکاران بنیاد فرهنگی البرز، امیدواریم که سایر متمکنین نیز با وقف بخشی از اموال خود و صرف عواید آن در راه گسترش فرهنگ و دانش و بینش مردم، نام و یاد خود را جاودانه سازند.
منبع: میراث جاویدان